Yirminci yüzyılın sonunda yükselişe geçen posthümanist düşünce, insanı doğanın merkezinden indirerek canlılar arası hiyerarşilere meydan okuyan bir paradigma sunar. Elinizdeki bu eser, posthümanizmin radikal eşitlikçi vizyonunu engellilik alanına uygulayarak Türkiye’de bir ilki gerçekleştirmektedir.
Emre Taşgın’ın yüksek lisans tezinden geliştirilmiş bu kitap, engelliliği yalnızca toplumsal bariyerlerin değil, aynı zamanda insanmerkezci düşüncenin sonucu olarak ele alıyor. Engellilik modellerinin tarihsel dönüşümünden başlayarak posthümanizm, transhümanizm ve yapay zekâ ile engellilik arasındaki ilişkileri kuramsal derinlik ve yerel örneklerle işliyor. COVID-19 pandemisi ve 6 Şubat 2023 depremleri gibi yakın dönem olaylar üzerinden güncel politika eleştirileri sunarken, hak temelli mücadelenin sınırlarını ve imkânlarını yeniden düşünmeye çağırıyor.
Kitap, yalnızca teorik çerçevesiyle değil, aynı zamanda en güncel ulusal ve uluslararası literatürü güçlü bir şekilde tarayarak hazırlanmış olmasıyla da alandaki çalışmalara sağlam bir referans noktası oluşturuyor.
Türkçe literatürde posthümanizm ile engellilik çalışmalarını doğrudan ilişkilendiren ilk kapsamlı akademik çalışma olma özelliği taşıyan bu kitap, kültürel çalışmalar, engellilik araştırmaları, yapay zekâ ve teknoloji politikalarıyla ilgilenen herkes için yeni bir düşünme alanı açıyor. Kapsayıcı, eleştirel ve dönüştürücü bir bakışla yazılmış bu eser, yalnızca engellilik değil, insan kavramının kendisi üzerine de yeniden düşünmeye davet ediyor.
Sinan Akıllı
Kültürel Çalışmalar Serisi Editörü
Emre Taşgın, 1989 yılında doğdu. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bölümü’nden 2011 yılında mezun oldu. Kapadokya Üniversitesi Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü Kültürel Çalışmalar Anabilim Dalı Tezli Yüksek Lisans Programı’nı 2023 yılında “Engelliliğe Bakışta Yeni Bir Yaklaşım Olarak İnsanötesicilik” başlıklı teziyle tamamladı. 2009 yılında hayata geçen Görme Engelli Öğrenciler Platformu’nun ve 2013 yılında kurulan Eğitimde Görme Engelliler Derneği’nin kurucuları arasında yer aldı. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü Engelsiz EBA (Eğitimde Bilişim Ağı) Komisyonu; T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Engelsiz Erişim Görme Engelliler Komisyonu ve Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından kurulan, az gören adaylara yönelik tedbirler konulu komisyonda aktif olarak çalıştı. Engellilerin eğitimi, engelli hakları, engelli istihdamı, bilgiye erişim ve posthüman engellilik çalışmaları alanlarında çeşitli ulusal ve uluslararası akademik toplantılarda bildiriler sundu; gençlik organizasyonları tarafından düzenlenen seminerlerde yer aldı. Taşgın, Hollanda’da Erasmus+ Okul Eğitimi kapsamında düzenlenen Özel Eğitim Öğrencileri İçin Dijital Uyum Projesi’ne, Avusturya’da düzenlenen görme engelliler ve matematik konulu atölye çalışmasına, Almanya’da düzenlenen görme engelli gençlerin istihdama katılımı projesine ve Belçika’da engelliler alanında çalışan sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerini izleme projesine katıldı. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından desteklenen ve Essl Foundation tarafından kurulan ZeroProject kapsamında Avusturya’da gerçekleşen “ZeroConferans 2020” etkinliğinde, Eğitimde Görme Engelliler Derneği tarafından görmeyen müzisyenlerin notalara erişimi amacıyla yürütülen Engelsiz Nota projesini sundu. Bunun yanında TRT internet sitesinin görme engelliler için erişimi, Halkbank mobil uygulamalarının görme engelliler tarafından kullanımı, görme engelli bireylerin uçaklarda tek başına seyahat etmesi için yasal düzenlemelerin oluşturulması ve Elektronik Yabancı Dil Sınavı’na görme engelli adayların girebilmesi için gerekli düzenlemeler konularında gönüllü danışmanlık yaptı. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından görme engelli öğrencilerin teknolojiye erişimi amacıyla dağıtılan Braille (kabartma) ekranların kullanımı konusunda eğitimler verdi. T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından altı ilde görme engellilere dağıtılan navigasyon cihazı Görengöz’ün öğreticiliğini yaptı. Sabancı Vakfı tarafından desteklenen ve Eğitimde Görme Engelliler Derneği tarafından hayata geçen Engelli Üniversite Öğrencileri İnisiyatifi projesini yürüttü. Söz konusu proje kapsamında yayımlanan “Üniversitelerde Engellilere Yönelik Mevcut Durum Analizi 2014/2015 ve 2015/2016” adlı raporları yayıma hazırladı. 2016 yılında üniversite sınavlarına hazırlanan görme engelli adaylara yönelik “Sesli Soru Bankası” adlı proje ile Kredi Kayıt Bürosu’nun “Hayal Edin Gerçekleştirelim” adlı üniversite öğrencilerine yönelik gerçekleştirdiği proje yarışmasında “Eğitim” kategorisinin birincisi oldu. 2023 yılında Kapadokya Üniversitesi tarafından ortaöğretim öğrencilerine yönelik düzenlenen “Engelsiz Kurgular” temalı 4. Geleneksel Liseliler Arası Öykü Yarışması’nın seçici kurulunda yer aldı. Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu tarafından düzenlenen 2022 ve 2024 Engelsiz Bilişim Ödülleri’nde jüri üyesi olarak bulundu. Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından desteklenen ve Sivil Toplum Geliştirme Merkezi (STGM) Derneği tarafından yürütülen Birlikte Hibe Programı’nın yararlanıcısı olan Eğitimde Görme Engelliler Derneği’nin bu program kapsamında gerçekleştirdiği faaliyetleri ve Türkiye Ulusal Ajansı tarafından K-3 Yapılandırılmış Diyalog Politika Reformuna Katkı kapsamında desteklenen “Benimle Birlikte Engelsiz Üniversite” projesini yürüttü. Görme engelliler ile onlara destek olmak isteyen gönüllüleri eşleştirmeyi sağlayan Engelsiz Destek Gönüllü Ağı Platformu’nun kuruluş sürecinde yer aldı. Ayrıca www.eged.org, www.brailletr.org ve www.engelsiznota.org internet sitelerinin tasarımını yaptı. Pandemi döneminde görme engellilerin uzaktan erişim sistemlerine erişimi hakkında İstanbul Üniversitesi ve Manisa Celal Bayar Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen çevrim içi panellerde konuşmacı olarak yer aldı; T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile T.C. Millî Eğitim Bakanlığı’na geri bildirimlerde bulundu.
Taşgın, 28 Ocak 2013-8 Ekim 2022 tarihleri arasında Eğitimde Görme Engelliler Derneği Başkanı olarak görev yaptı. Hâlen Manisa Celal Bayar Üniversitesinin sekretaryasını yaptığı Türkiye Engelsiz Bilişim Platformu’nun Ankara Temsilciliği görevini yürütmektedir. Aynı zamanda Ankara’daki Doğan Çağlar Bedensel Engelliler Ortaokulunda 2014 yılından bu yana Sosyal Bilgiler öğretmeni olarak çalışmaktadır.
Emre Taşgın, şimdiye kadar farklı alanlarda yaptığı çalışmaları kişisel adresi olan https://www.emretasgin.com internet sitesi üzerinde takipçileriyle paylaşmaktadır. Taşgın ile emre.tasginn@gmail.com e-posta adresi üzerinden iletişim kurulabilir.
Kitabın içeriğine erişmek için tıklayınız.