Bize Yön Veren Metinler III

Dünya coğrafyasının en stratejik noktalarından birinde, art arda gelen kritik fetihlerle büyüyen; yönetim, hukuk, maliye, bilim, kültür, sanat ve diğer tüm alanlarda hızla kurumsallaşan yerleşik bir devletin sancağı altında, her geçen günle birlikte tebarüz eden “Biz”i görmek ve betimlemek…

Osmanlı devlet işleyişi, hukuk normları ve önemli hadiseleriyle tarihî akış gibi her daim merak konusu olan alanlarda okuyucuyu yorumsuz, yönlendirmesiz, özgün metinlerle baş başa bırakmak…

Psikolojik bir enkazın altında artık varlığı unutulan yahut sorgulanan Osmanlı bilim, sanat, kültür ve toplum hayatını en yetkili ağızdan okuyucuya aktarmak…

Bir rüya daha gerçek oluyor!
–Alev Alatlı

Alev Alatlı – derleyen

1944 İzmir doğumlu olan Alev Alatlı, liseyi Tokyo, Japonya’da okudu. Ekonomi & İstatistik lisansını ODTÜ’den Ekonomi & Ekonometri dalında, Yüksek Lisansını Fulbright bursu ile gittiği ABD, Vanderbilt Üniversitesi’nden (Nashville, Tennessee) aldı. Bilâhare, felsefe öğrenimine başlayan Alatlı, doktora çalışmalarını New Hampshire, Dartmouth College’de sürdürdü. İlâhiyat, Düşünce ve Medeniyet Tarihi üzerinde yoğunlaştı. 1974’de Türkiye’ye döndü, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinde öğretim görevlisi, Ankara’da Devlet Planlama Teşkilatı’nda kıdemli ekonomist olarak çalıştı. California Üniversitesi (Berkeley) ile ortak psiko-dilbilim çalışmaları yürüttü. Cumhuriyet Gazetesi ile birlikte “Bizim English” adında bir dergi çıkaran Alatlı, daha sonra Türk Yazarlar Kooperatifinde (YAZKO) başkan yardımcısı olarak görev aldı.

Eserleri: 1985 ve 1986 yıllarında Edward Said’in “Haberlerin Ağında İslam” (Covering Islam) ve “Filistin’in Sorunu” (The Question of Palestine ) adlı çevirileri yayınlandı. Filistin davasını duyurmak üzere yaptığı çalışmalar dolayısıyla, Tunus’da sürgün olan Yaser Arafat tarafından Özgürlük Madalyası ile onurlandırıldı. Yayınlanmış ilk telif eseri, “Aydın Despotizmi”dir (Despotism of the Intellectuals). Bunu, 1985’de “Yaseminler Tüter mi Hala?” (Jasmines Smoke No More!) izledi. Yazarlar Birliğinin “Yılın En İyi Romanı” ödülünü alan “İşkenceci” (The Torturer) 1987’de geldi. “İşkenceci” kendisini izleyen “Or’da kimse var mı?” (Is there anybody out there?) dörtlüsünün öncüsüydü. 1992’de yayınlanan “Viva la Muerte” yi, 1993’de “Nuke Türkiye” (Nuke Turkey!), “Valla Kurda Yedirdin Beni” (You Sure Made Me a Prey to the Wolves) ve “OK Musti, Türkiye Tamamdır!” (OK Mustafa, Turkey is Dealt With!) izledi. “Kadere Karşı Koy A.Ş.” (Resist Your Fate, Incorporated) 1995’de yayınlandı. 1999’da “Eylül 1998” (September 1998) isimli küçük bir nesir-nazım denemesini, 2000 yılında “Schrödingerin Kedisi, Kabûs” ve 2001 yılında “Schrödingerin Kedisi, Rüya” izledi.

“Gogol’un İzinde” (On the Footsteps of Gogol) başlıklı nehir romanın ilk cildi olan “Aydınlanma Değil, Merhamet!” 2004 Haziran ayı sonunda okurlarla buluştu. Bu kitabı serinin diğer romanları olan “Dünya Nöbeti” ve “Eyy Uhnem! Eyy Uhnem” takip etti. 2004 yılında Tunuslu Hayrettin Paşa’nın yazdığı “En Emin Yol” adlı eserini Şehabettin Yalçın’la birlikte dilimize kazandırmıştır.

Alev Alatlı’nın ayrıca deneme ve günlük yazılarının derlendiği “Şimdi Değilse, Ne zaman?” (If not now, when?) 2002, “Hayır Diyebilmeli İnsan” 2005, “Hatırla Geçmişin Geleceğindir” 2007 ve röportajlarından oluşan “Alev Alatlı ile Türkiye ve Dünya” (Turkey and the World with Alev Alatlı) 2003 isimli dört kitabı daha bulunmaktadır.

Siyasal Bilimler üzerine 2008’de “Yorumsuz”u ve 2009’da ise Ayşe Kulin, Liz Behmoaras ve Nurşen Mazıcı ile birlikte “Yalnız Değilsin”i kaleme almıştır. “Aklın Yolu da Bir Değildir…” 2009, “Hollywood’u Kapattığım Gün” 2009 yazdığı son kitaplardır.

Kapadokya Üniversitesinin kurucu vakfı, İlke Eğitim ve Sağlık Vakfı’nın Mütevelli Heyet Üyesi ve Yönetim Kurulu Başkanıdır.

İÇİNDEKİLER
Cilt III

Beylik’ten Cihan Devleti’ne (1299-1606)
Bize Yön Veren Metinler Hakkında (Alev Alatlı)
Editör’den (Ömür Ceylan)

Notlar
Kısaltmalar

HUKUK, MALIYE, BÜROKRASI VE RESMÎ YAZIŞMA GELENEĞI
KLASİK DÖNEM OSMANLI DOKÜMANTASYON TARİHİ (Cahit Telci)
Mekece Vakfı Temlik-nâmesi
Orhan Gazi’nin Mülk-nâmesi
Sultan I. Murad’ın Evrenos Bey’e Mektubu
Timur’un Ankara Savaşı Fetih-nâmesi
Amasya Kaya Kitabesi (Bâyezid Paşa İmâret Vakfiyesi)
Karamanoğlu İbrahim Beğ’in II. Murad’a Ahid-nâmesi (Sevgend-nâme)
II. Murad’ın Vasiyyet-nâmesi
Fatih Sultan Mehmed’in Galata Gayrimüslimlerine Verdiği Ahid-nâme
Kanun-nâme-i Âl-i Osman
Yazılış Sebebi
Divan-ı Hümâyûn Üyeleri ve Protokolü
Devletin Devamlılığı İçin Kardeş Katli
Fatih Sultan Mehmed Han Yarlığı
Fatih Sultan Mehmed’in Bosna Ruhbanlarına Ahid-nâmesi
İhtisâb Kanunları
Şehzade Ahmed’in Yayalara Verdiği Ahid-nâme
Yavuz Sultan Selim Kanun-nâmesi
Adâlet-nâmeler
15 Mart 1516 Tarihli Semendre Eflakları Adâlet-nâmesi
17 Mayıs 1565 Tarihli Adâlet-nâme
30 Eylül 1609 Tarihli Adâlet-nâme
Uzun Hasan (Hasan Padişah) Kanunları
Diyarbekir Vilayeti Yasaları Defteri
Mardin Livası Yasaları Defteri
Ergani Livası Yasaları Defteri
Kanuni’nin I. François’ya Tarihli Fermanı
Şehzade Bayezid’in Babası Kanuni’ye Mektupları
Kanuni’nin Namaz Kılmayanlar Hakkında Fermanı
Şeyhülislam Ebussuud Efendi’nin Kahve Fetvaları
Surre Defterlerinin Güvenliği Hakkında Hüküm
Devlet İşleyişinde Süreklilik: Avarız Muafiyetine Dair Ferman
Yahudilerin Müslüman Köle ve Cariye Almamasına Dair Hüküm

ASKERÎ TARIH
OSMANLI SAVAŞ VE SAVAŞ SANATI METİNLERİ (Cahit Telci)
Tuhfetü’l-Guzât (Matrakçı Nasuh)
Topçular Kâtibi Abdülkâdir Efendi Tarihi
İstolni Belgrat Seferi’nde Ordunun Düzeni
II. Osman’ın Hotin Seferi İçin Dökülen Toplar

SIYASET-NÂME ISLÂHÂT-NÂME VE LÂYIHALAR
OSMANLI SİYASET DÜŞÜNCESİNİN KAYNAKLARI (Özer Küpeli)
Âsaf-nâme (Lütfi Paşa)
Yazılış Sebebi
Veziriazamın Meziyetleri
Kitabu Mesâlihi’l-Müslimîn ve Menafi‘i’l-Mü’minîn
Eski Kanun ve Âdetlere Yönelik Eleştiriler
es-Siyâsetü’ş-Şer’iyye (Dede Cöngi)
Yöneticilere Geniş Yetkiler Tanınması
Hak Aramak İçin Sultanın Huzuruna Çıkmak
Nushatü’s-Selâtîn (Gelibolulu Mustafa Âlî)
Halkın Padişaha Karşı Vazifesi
Nüzul ve Avarız Vergileri
Vurgunculuk
Hırzü’l-mülûk
Yazılış Sebebi
Padişahın Dikkat Etmesi Gereken Durumu
Kavânîn-i Âl-i Osmân der-Hulâsa-i Mezâmîn-i Defter-i Dîvân (Ayn Ali Efendi)
Yazılış Sebebi
Tımar Sisteminin Bozulma Sebepleri
Usulü’l-hikem fi Nizami’l-Âlem (Hasan Kâfî)
Yazılış Sebebi
Avrupa’nın Askerî Alanda Üstünlüğü

KRONİKLER
OSMANLI TARİH YAZICILIĞI (Özer Küpeli)
Dâstân-ı Tevârih-i Mülûk-ı Âl-i Osmân (Ahmedî)
Sultan Alaaddin, Ertuğrul, Osman Gazi
Gazi Murad Han’ın Sırplarla Savaşı, Şehit Oluşu ve Kâfirlerin Hezimeti
Sultan Murad Oğlu Sultan Bayezid
Behcetü’t-Tevârîh (Şükrullah)
Çelebi Mehmed’in Tahta Çıkışı
II. Murad’ın Tahta Çıkışı ve Saltanatı
Gazavât-ı Sultân Murâd
Hunyadi Janos’un Sofya’yı Ele Geçirmesi, İzladi Derbendi Savaşı ve Edirne-Segedin Antlaşması
Düstûr-nâme (Enverî)
Aydınoğlu Mehmed Bey’in Birgi’ye Gelişi, Topraklarını Oğullarına Paylaştırması ve Gazi Umur Bey’in Aşağı İzmir’i Fethi
Frenklerin Aşağı İzmir’e Taarruzu, Kalenin Elden Çıkışı, Umur Bey’in Hücumu ve Şehit Olması
Târîh-i Âl-i Selçûk (Yazıcı-zâde Ali)
Osmanlılara Hanlığın Değmesi
Osman’ın Uç Beyi Olması
Margarit Manastırı Rahiplerinin Söğüt’e Osman Gazi’ye Gelişi
Tevârîh-i Âl-i Osmân (Âşıkpaşa-zâde)
Osman Gazi’nin Rüyası
Osman Gazi’nin Kanunları
I. Murad’ın Edirne’yi Fethi
Yeniçeri Ocağı’nın Kuruluşu
Fatih Sultan Mehmed’in Trabzon’u Fethi
Otlukbeli Savaşı
Osmanlı Padişahlarının Huy ve Âdetleri
Anonim Tevârîh-i Âl-i Osmanlar
Süleyman Şah’ın Anadolu’ya Gelişi
Orhan Gazi Devri, Rumeli’ye Geçiş
Musa Çelebi ve Evnenos Gazi’yi İmtihanı
Târîh-i Ebü’l-Feth (Dursun Bey)
Rumeli Hisarı’nın İnşası
Fatih’in Ayasofya’ya Girişi
İstanbul’un İmarı
Kefe’nin Fethi
Kitâb-ı Cihân-nümâ (Neşrî)
Osman Gazi’nin Oğlu Orhan Gazi’ye Vasiyeti
Orhan Gazi Döneminde Yaya Teşkilatının Kuruluşu
Geyikli Baba’nın Hikâyesi
Simavna Kadısı Oğlu Bedrettin ve Börklüce Mustafa
Tevârîh-i Âl-i Osmân (Kemalpaşa-zâde)
Osman Gazi’nin, Beyliği Oğlu Orhan Gazi’ye Bırakması ve Vefatı
Germiyanoğlu’nun I. Murad’a İtaati, Kızını Şehzade Bayezid’e Vermesi ve Şehzade Bayezid’in Düğünü
Otranto’nun Fethi
Heşt Bihişt (İdris-i Bitlisî)
Fatih’in Ulemaya Gösterdiği Yakınlık
II. Bayezid’in Kapsamlı Bir Osmanlı Tarihi Yazdırma Arzusu
İdris-i Bitlisî’nin Türkçe Eserlere Yaklaşımı
II. Bayezid
Selim-nâme (İdris-i Bitlisî)
Selim-nâme’nin İçeriği
Çaldıran Savaşı
Süleyman-nâme (Bostan Çelebi)
Vezir Kelimesi ve Vezirin Hususiyetleri
Makbul İbrahim Paşa’nın Öldürülmesi
Tabakâtü’l-Memâlik ve Derecâtü’l-Mesâlik (Celâl-zâde Mustafa Çelebi)
Yazılış Sebebi
Yavuz Sultan Selim’in Vefatı ve Kanuni Sultan Süleyman’ın Tahta Çıkışı
Tevârîh-i Âl-i Osmân (Lütfi Paşa)
Yazılış Sebebi
Mohaç Savaşı
Târîh-i Selânikî (Mustafa Selânikî)
Kıbrıs’ın Fethi
Sakarya Nehri-Sapanca Gölü-İzmir Körfezi Kanal Projesi
III. Mehmed Tahta Çıktığında Şehzadelerin Katli
Yeni Cami’nin Temelinin Atılması
Künhü’l-Ahbâr (Gelibolulu Mustafa Âlî)
Giriş
Niğbolu Zaferi
Mora’nın Fethi
III. Murad’ın İlk Cümlesi ve Kıtlık
Heft Meclis (Gelibolulu Mustafa Âlî)
Yazılış Sebebi
Nusret-nâme (Gelibolulu Mustafa Âlî)
Ereş Kalesi’nin İnşası
Tâcü’t-Tevârîh (Hoca Sadeddin)
Ergene Köprüsü’nün İnşası
Kili ve Akkirman’ın Fethi
Şahkulu İsyanı ve Karagöz Paşa’yı Öldürmeleri

SEFÂRET-NÂMELER
OSMANLI GÖZÜYLE DÜNYA (Özer Küpeli)
Hacı Zağanos’un Sefâret Raporu
Yazılış Sebebi

ESÂRET-NÂME HÂTIRÂT VE GÜNLÜKLER
OSMANLI ÇAĞLARINDA BEN-ANLATILARI (Özer Küpeli)
Bir Yeniçerinin Hatıratı (Ostravica’lı Konstantin Mihail Konstantinovic)
Devşirilmesi
Drakula Hakkında
Vâkıât-ı Cem Sultan
Cem Sultan’ın Roma’da Papa Tarafından Karşılanışı
Yeni Seçilen Papa’nın Cinsiyetinin Belirlenmesi
Cem Sultan’ın Ölümü
Barbaros Hayreddin Paşa’nın Hatıraları (Seyyid Muradi)
Oruç Reis’in Kesilen Kolu
Preveze Savaşı
Sergüzeşt-i Zaîfî (Mehmed Zaîfî)
İstanbul
Kitâbü’l-Menâmât (Nuh Ağa)
Şeyh Şucâ ile III. Murad’ın Tanışıklığına Vesile Olan Rüya Tabiri Meselesi
III. Murad’ın Cülusundan Üç Gün Önce Gördüğü Rüya
Bir Meczubun Dedikleri
Şeyhin Birinin Oğlu Hakkındaki Kehaneti
Rüyasında On Yıl Ömrünün Kaldığını Duyması
Payitahtta Celali İsyanı Korkusu
Kendisine Büyü Yapıldığı Hakkındaki Endişeleri
Sergüzeşt-i Esîrî-i Malta (Macuncu-zâde Mustafa Efendi)
Esir Düşüşü
Esirlerin Kurtuluş Bedelinin Belirlenmesi

DİN VE DİN KAYNAKLI LİTERATÜR
OSMANLI DÜŞÜNCESİNİN İNANÇ KAYNAKLARI (Hidayet Aydar)
KUR’AN MEAL TEFSİR
el-Burhân fî Ulûmi’l-Kur’ân (Bedrüddîn ez-Zerkeşî)
Yazılış Sebebi
Kur’an’da Hitaplar ve Muhatapları
en-Neşr fi’l-Kırâati’l-Aşr (Muhammed el-Cezerî)
Yazılış Sebebi
Kıraat İmamları ve Râvileri
Tefsîrü’l-Celâleyn (Celâleddin el-Mahallî – Celâleddin es-Süyûtî)
Fâtiha Sûresi
İhlas Sûresi
Felak Sûresi
Nâs Sûresi
el-İtkân fî-Ulûmi’l-Kur’ân (Celâleddin es-Süyûtî)
Kur’an’ın Bir Araya Getirilip Tertip Edilmesi
İrşâdu’l-Akli’s-Selîm ilâ Mezâya’l-Kur’âni’l-Kerîm (Ebussuûd Efendi)
Müşâkele Sanatı

HADİS
Yüz Hadîs Yüz Hikâye (Erzurumlu Darîr)
Hadîs-i Erbaîn (Molla Câmî)
Mukaddime
el-Câmiu’s-Sagîr (Celâleddin es-Süyûtî)
Terceme-i Hadîs-i Erbaîn (Fuzûlî)
Mukaddime
Kıt’alar
Hâtime
Sübhatü’l-Uşşâk (Latîfî)
Yazılış Sebebi
Kıt’alar

FIKIH AKAİD İLMİHÂL
OSMANLI FIKIH AKAİD İLMİHÂL LİTERATÜRÜ (Mahmut Samar)
FIKIH
Tenkîhu’l-Usûl (Sadrüşşerîa)
Mukaddime
Fıkıh Usulü
et-Tavzîh ve et-Telvîh (Sadrüşşerîa ve Sadeddin et-Teftâzânî)
Konu ve Mesele Hakkında
Şerhü’l-Menâr (Ferişteoğlu)
Allahu Teâlâ’nın Âdem’e İlim Vermesi
Şeytana Secde Emirlerinin Adedi
Mebde ve Meâd (Başlangıç ve Dönüş Yeri)
Kelamın Mütekellimin Sıfatı Olması
Kelam
Elif ’in Diğer Harflerden Önceliği
Elif, Lâm, Mîm’in İsimliği
Tavafın Sayıları
Kurban Edilen Hayvanın Haramlığı
Ölümsüzlük Suyu (Ab-ı Hayât)
Sidretü’l-Müntehâ
Ahir Zamanda Kâbe’nin Kaldırılması
İbadetin Meydana Gelişi
Kâbe’nin İsimlendirilmesi ve Âdem’in Yüzü
Kırk Oruç
Vâridât (Şeyh Mahmud Bedreddin)
İnsanların İbadetteki Hataları
Yeryüzüne ve Gökyüzüne Sunulan Emanet
Melekler
Allah’tan Başka Mevcut Yok
İsa Aleyhisselam
Dua ve Zikir
“Ölmeden Önce Ölünüz” Hadisine İlişkin Bazı Görüşler
Deccal, Kıyamet, Dabbetülarz
Her Şeyin Mutlak Varlık Olduğu
Allah Velîlerinin Bazı Olağanüstü Şeyler Göstermesi
Mana Âleminde Zuhur Eden Bazı Keşifler
Terceme-i Gülşen-i Râz (Elvân-ı Şîrâzî)
Zülf
Şarap, Şem, Şâhid, Meyhâne
Ahlâk-ı Muhsinî (Hüseyin Vâiz-i Kâşifî)
Adalet
Hilim
Teyakkuz ve Haberdarlık
Hâce-i Cihân ve Netîce-i Cân (Vâhidî)
Kalenderiler
Ahlâk-ı Alâî (Kınalı-zâde Ali Efendi)
Kibir ve Tedavisi
Gıybetin Sebepleri
Gıybetin Tedavisi
Menâkıb-ı İbrâhîm-i Gülşenî (Muhyî-i Gülşenî)
Sekizinci Takallub
İbrahim Paşa’nın Yalan Dolanları
İbrahim Gülşenî ile Kanunî’nin Görüşmesi

BİLİM
OSMANLI BİLİM TARİHİ VE LİTERATÜRÜ (Sevtap Kadıoğlu-Gaye Danışan)

MATEMATİK
el-Muhammediyye fi’l-Hisâb (Ali Kuşçu)
Çift Yanlış Yöntemiyle Bilinmeyenlerin Tespiti
Umdetü’l-Hisâb (Matrakçı Nasuh)
Problemler

ASTRONOMİ
Zîc-i Uluğ Bey
Gezegenlerin Çakışma ve Geri Geliş Zamanlarının Belirlenmesi
Güneş Geri Gelişinin Belirlenmesi
el-Fethiyye fî-İlmi’l-Hey’e (Ali Kuşçu)
Gezegenlerin Küreleri Hakkındadır
Gezegenlerin Kürelerinin Hareketleri Hakkındadır
Rûz-nâme-i Şeyh Vefa (Muslihuddîn Mustafa b. Ahmed el-Sadrî el-Konavî)
Dîbâce
Hediyyetü’l-Mülûk (Muhammed b. Kâtib Sinan el-Konevî el-Muvakkit)
Mukaddime
Düzgün Çeyrek Dairenin Bulunması, Doğu-Batı Doğrusu,
Ufuk Çizgisi ve Yükseklik Yayı
Başka Bir Yöntemle Düzgün Çeyrek Dairenin Bulunması
Kifâyetü’l-Vakt bi-Ma‘rifeti’d-Dâir ve Fazlihi ve’s-Semt (Muvakkit Mustafa bin Ali)
Mukaddime
Terimler
Burçlar Kuşağı
İkindi Eğrisi
Şafak ve Fecir Eğrisi
Teshilü’l-Mîkât (Muvakkit Mustafa bin Ali)
Mukaddime ve İçerik
Hülâsatü’l-Hey’e (Seydi Ali Reis)
Kürelerin Adedi, Nitelikleri ve Sıralanışları
Mir’ât-ı Kâ’inât (Seydi Ali Reis)
Yazılış Sebebi
Dâire-i Mu‘Addil [Aletinin] İşleyişi
Âlâtü’r-Rasadiyye li-Zîc-i Şehinşâhiyye (Takiyüddin)
Dış Unsurlar
Kitâb der-Hulâsa-i İlm-i Tıb (Hekim Bereket)
Melankoli
Aşk Hastalığı
Kandan Kaynaklanan Felç
Tercüme-i Müfredât-ı İbnü’l-Baytâr
Argîs, Amlîles, Ebhel, Ebrîsem, Abanûs, Ebû Kânis, İbnü İrs, el-Ânuk
Edviye-i Müfrede (İshâk bin Murâd)
Hafakân
Ağızdan Kan Gelmesi
Gaz Sıkışması
Hıçkırık
Mürşid (Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî)
Göz Kapaklarında Kaşıntı
Göz Kapaklarında Karıncalanma
Göz Kapaklarında İltihaplanma
Göz Kapaklarında Siğil
Tuhfe-i Murâdî (Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî)
Panzehirler
Müntahab-ı Şifâ (Hacı Paşa)
Hava Tedbiri
Gıdalar
Sular
Hareket
Uyku
Yâdigâr (Tabip İbni Şerif)
Uykunun Zamanı ve Yatış Şekilleri
Aşırı Uyku ve Uykusuzluk
Egzersiz
Bâh-nâme (Ali bin İshak)
Cinsel İlişkinin Faydaları
Cinsel İlişkinin Mekruh ve Müstehâb Olduğu Zamanlar
Cerrâhiyyetü’l-Hâniyye (Sabuncuoğlu Şerefeddin)
Kalça Kemiğinin Üst Bölümüne Yakı Vurma
Mücerreb-nâme (Sabuncuoğlu Şerefeddin)
Yılan Isırmalarına Karşı Panzehir
Terceme-i Akrabâdîn (Sabuncuoğlu Şerefeddin)
Kâfur Macunları
Alâ’im-i Cerrâhîn (Cerrah İbrahim)
Kürek Kemiği Çıkığı
Kürek ile Omuz Arasındaki Kemik Çıkığı
Dirsek Çıkığı
Bilek Çıkığı
Tarak Kemiği Çıkığı
Parmak Çıkığı
Nüzhetü’l-Ezhân fî-Islâhi’l-Ebdân (Dâvud el-Antakî)
Beyin Hakkında
Menâfi’ü’n-Nâs (Nidâî)
Şişlik Giderici Yakılar, Sargılar, Merhemler
Yara ve Nasırları İyileştiren Merhemler
Yağların Hazırlanması ve Faydaları

KELAM FELSEFE MANTIK

OSMANLI KELAM FELSEFE MANTIK LİTERATÜRÜ (Ayşe Betül Tekin)
KELAM FELSEFE

Mukaddime (İbn Haldûn)
Tehâfütü’l-Felâsife/Kitâbu’z-Zühr (Ali Tûsî)
Önsöz
Allah’ın Fâil ve Sâni’ Olduğu
İnsani Nefsin Mücerret Olup Olmadığı
Sonuç
Şerhu’l-Makâsıd (Sâdeddin et-Teftâzânî)
Vahdet-i Vücûd Eleştirisi
Hâşiye-i Tecrîd (Seyyid Şerîf Cürcânî)
Mevcûdâtın Taksimi
Varlıkların Bütünü
Kitâbu’t-Ta’rîfât (Seyyid Şerîf Cürcânî)
Te’vîl, Zekât, Zamân, Zünnâr, Zühd, Zâviye, Sâlih, Sıhhat, Gaflet, Gıybet,
Kitâbet, Kerîm, Kerâmet, Kâbe, Leff ü Neşr, Müşâhede, Mu’cize, Meczûb,
Mahabbet, Muhkem ve Müteşâbih, Mihrâb
Şerhu’l-Mevâkıf (Seyyid Şerîf Cürcânî)
Şerhu Hidâyeti’l-Hikme (Kâdî Mîr Meybûdî)
Hâşiye alâ Şerhi’l-Mevâkıf (Molla Muslihuddîn el-Lârî)
Mukaddime
Saltanat
Melekût
Yedi Gök ve Yedi Yer
İklîm
Kayyûm

MANTIK
Levâmi’u’l-Esrâr Şerhu Metâli’i’l-Envâr (Kutbuddîn er-Razî)
Mukaddime
Hamd
Hidâyet
Tahrîru’l-Kavâ’idi’l-Mantıkiyye (Kutbüddin er-Razî)
Mantığın Mahiyeti ve Ona Duyulan İhtiyacın Açıklanması
Şerhu’ş-Şemsiyye (Sâdeddin et-Teftâzânî)
Mukaddime
Mantık İlminin Kapsamı
el-Fevâ’idü’l-Fenâriyye (Şemseddin Molla Fenârî)
Mukaddime
Çelişki
Hâşiye ‘alâ Hâşiyeti’l-Metâli‘ (Molla Lütfî)
Zübdetü’l-Beyân (Lâdikli Mehmed Çelebi)
Yazılış Sebebi ve İçerik
Cevher
Müfred
Edat, Kelime, İsim
Kıyâs ve Kısımları
Beş Sanat

KÜLTÜR-SANAT
MİMARİ
OSMANLI MİMARİ LİTERATÜRÜ (Ozan Yılmaz)
Risâle-i Mi‘mâriyye (Ca’fer Efendi)
Zirâ’
Diğer Mimari Ölçü Birimleri
Tezkiretü’l-Bünyân ve Tezkiretü’l-Ebniye (Sâî Mustafa Çelebi)
Önsöz
Sinan’ın Devşirilmesi
Van Gölü’nde Kadırga İnşası
Prut Köprüsü
Süleymaniye Camisi
Sinan Çağı (Gülru Necipoğlu)

MUSİKİ
OSMANLI MUSİKİ LİTERATÜRÜ (Recep Uslu)
Kitâbü’l-Edvâr (Safiyyüddin el-Urmevî)
Nağmelerin Tarifi, Tizlik ve Pestlik
Desâtînin Kısımları
Eb‘âdın Oranları
Kulağa Hoş Gelmeyen Sesler
Kulağa Hoş Gelen Sesler
Ud Tellerinin Düzeni ve Seslerin Çıkarılması Hakkında
Meşhur Devirler
Îkâ’nın Devirleri
Kenzü’t-Tuhaf (Hasan-ı Kâşânî)
Önsöz ve İçerik
Çeng-nâme (Ahmed-i Dâî)
Ser-Âgâz-ı Dâstân
Risâle-i Mûsikî (Kırşehirli Yusuf bin Nizameddin)
Câmi‘ü’l-Elhân (Abdülkādir-i Merâgî)
Kitâb-ı Edvâr-ı Hızır (Hızır b. Abdullah)
Kitâb-ı Edvâr-ı Şükrullah (Ahmedoğlu Şükrullah)
Yazılış Sebebi
Mukaddime
El-Matla‘ Fî Beyâni’l-Edvâr (Seydî Bey)

DİL-EDEBİYAT
SÖZLÜK
OSMANLI LÜGAT LİTERATÜRÜ (Ozan Yılmaz)
Tuhfe-i Şâhidî (Şâhidî İbrahim Dede)
Vankulu Lügati (Vankulu Mehmed Efendi)

DİLBİLİM RETORİK
OSMANLI BELÂGAT LİTERATÜRÜ (Mücahit Kaçar)
Telhîsu’l-Miftâh (Kazvînî)
Dîbâce
Mukaddime
Kelamın Belâgati
Meânî (Îcâz, İtnâb, Müsâvât)
Îcâz
İtnâb
Beyân
Bedî’
Mutavvel (Sâdeddin et-Teftâzânî)
Belâgat Mananın mı Lafzın mı Sıfatıdır?
El-Misbâh fî-Şerhi’l-Miftâh (Seyyid Şerif el-Cürcânî)
Kalb Sanatı
el-Fevâ’idü’z-Ziyâiyye (Molla Câmî)
Kelime
Lafız
Müyessiretü’l-Ulûm (Bergamalı Kadri)
Kelime
Kelimenin Türleri
Geçmiş Zaman
Soru İsimleri ve Ekleri
Özne ve Nesne
Bahrü’l-Maârif (Gelibolulu Sürûrî)
Yazılış Sebebi ve İçerik
Aruz İlmi ve Şiir Terimleri
Sanatlı Kasideden Örnekler
Kitâbu’l-Avâmil (Birgivî Mehmed Efendi)
Kitâbu İzhâri’l-Esrâr (Birgivî Mehmed Efendi)

BİYOGRAFİ
OSMANLI BİYOGRAFİ ESERLERİ LİTERATÜRÜ (Suat Donuk)
Mecâlisü’n-Nefâ’is (Ali Şir Nevâyî)
Mevlânâ Lutfî
Mevlânâ Yakînî
Mevlânâ Atayî
Mevlânâ Sekkâkî
Nesâyimü’l-Mahabbe min Şemâyimi’l Fütüvve (Ali Şir Nevâyî)
Tasavvuf Ehlinin Tasavvuf Yoluna Giriş Düzeni
Tasavvuf Ehlinin Eylem ve Davranışları ile Azla Yetinme
Özelliklerinden Bazıları
Terceme-i Nefahâtü’l-Üns (Lâmiî Çelebi)
Hallâc-ı Mansûr
Heşt Bihişt (Sehî Bey)
Mahmûd Paşa
Pîrî Paşa
Çâkerî Sinân Bey
Mihrî Hatun
Hayâlî
Şakâyıku’n-Nu‘mâniyye (Taşköprülü-zâde Ahmed Efendi)
Yazılış Sebebi
Şeyh Edebâli
Sinan Paşa
Tezkiretü’ş-Şu‘arâ ve Tabsıratu’n Nuzamâ (Latîfî)
Yahyâ Bey
Tâcî
Meşâ’irü’ş-Şu‘arâ (Âşık Çelebi)
Bâkî
Yahyâ
Hadâiku’ş-Şakâik (Mecdî Mehmed Efendi)
Yazılış Sebebi
Mevlânâ Edebâli

DİVAN EDEBİYATI
OSMANLI ÇAĞLARINDA KLASİK EDEBİYAT (Ömür Ceylan)
Garîb-nâme (Âşık Paşa)
“Bir”lik
Yaş-nâme
Türkçe Üzerine
Hâfız Divanı
Gazeller
Hoca Dehhânî Dîvânı
Gazeller
Kadı Burhâneddîn Dîvânı
Gazeller
Rubâî
Seyyid Nesîmî Divanı
Gazeller
Har-nâme (Şeyhî)
Yûsuf u Züleyhâ (Hamdullah Hamdî)
Heves-nâme (Tâcî-zâde Ca‘fer Çelebi)
Bursa Şehrengîzi (Lâmiî Çelebi)
Ahmed Paşa Divanı
Gazeller
Necâtî Bey Divanı
Gazeller
Tazarru-nâme (Sinân Paşa)
Fuzûlî Divanı
Su Kasidesi
Gazeller
Leylî vü Mecnûn (Fuzûlî)
Hadîkatü’s-Sü’edâ (Fuzûlî)
Şikâyet-nâme (Fuzûlî)
Bâkî Divanı
Kaside-i Bahâriyye
Gazeller
Kıt‘a
Şâh u Gedâ (Taşlıcalı Yahyâ Bey)
Hayâlî Bey Divanı
Gazeller
Terkîb-i Bend (Bağdatlı Rûhî)
Şiirler (Üsküplü Vâlihî)
Gazel
Beyitler
Gazâyî Divançesi (Gazi Giray)
Gazeller
Hilye (Hâkânî Mehmed Bey)

TÜRK DÜNYASINDAN YANSIMALAR
Hüseyin Baykara Divanı
Gazeller
Mahbûbu’l-Kulûb (Ali Şir Nevâyî)
Aşk Hakkında
Nevâyî Divanları (Ali Şir Nevâyî)
Gazeller
Şîbânî Han Divanı
Gazeller
Kansu Gavrî Dîvânı
Gazeller
Babür Divanı
Gazeller
Babür-nâme

TEKKE EDEBİYATI
OSMANLI ÇAĞLARINDA TASAVVUF EDEBİYATI (Ömür Ceylan)
Mevlid (Süleyman Çelebi)
İlahîler (Hacı Bayrâm-ı Velî)
Eşrefoğlu Rûmî Divanı
İlahîler
Müzekki’n-Nüfûs (Eşrefoğlu Rûmî)
Envârü’l-Âşıkîn (Ahmed Bîcan)
Gece İbadetleri
İlmin Fazileti
Acâ’ibü’l-Mahlûkât (Ahmed Bîcan)
Ay
Hayvanlar
Muhammediye (Yazıcıoğlu Mehmed)
Şatahât-ı Sûfiyâne
Kaygusuz Abdal
Azmî Baba
İdris-i Muhtefî
Kul Nesîmî
Aziz Mahmud Hüdâyî Divanı
İlahîler

ÂŞIK ŞİİRİ
OSMANLI ÇAĞLARINDA ÂŞIK ŞİİRİ (Bülent Akın)
Köroğlu
Benden Selam Olsun Bolu Beyi’ne
Mert Dayanır Namert Kaçar
Tan Yeri Atanda Şafak Sökende
Bugün Ben Bir Söz İşittim
Karacaoğlan
Ela Gözlüm Ben Bu Elden Gidersem
Güzel Ne Güzel Olmuşsun
Gurbette Ömrüm Geçecek
İncecikten Bir Kar Yağar
Bir Yiğit Gurbete Gitse
Sunayı da Deli Gönül Sunayı
Bir Ayrılık Bir Yoksulluk
Ala Gözlerine Kurban Olduğum
Yeşil Başlı Gövel Ördek
Ela Gözlü Nazlı Dilber
Üryan Geldim Gene Üryan Giderim
Bağlandı Yollarım Kaldım Çaresiz
Pencereden Bakan Dilber
Hey Ağalar Böyle M’olur

ALEVİ-BEŞTAŞİ ŞİİRİ
OSMANLI ÇAĞLARINDA ALEVÎ-BEKTAŞÎ ŞİİRİ (Bülent Akın)
Şah İsmail Hatayî
Devriye
Düvaz İmam
Gönül Ne Gezersin
Kırklar Meydanına Vardım
Muhammed Doğduğu Gece
Kerem Eyle
Akıl Gel Beru Gel Beru
İptidadan Yol Sorarsan
Gazel
Hakikat Bir Gizli Sırdır
Gazel (Deh-nâme)
Pir Sultan Abdal
Güzel Âşık Cevrimizi
Kul Olayım Kalem Tutan Eline
Seversen Ali’yi Değme Yarama
Ben de Bu Yayladan Şah’a Giderim
Tevhit Semahı
Bir Güzelin Âşığıyım Erenler
Uyur İdik Uyardılar
Derdim Çoktur Hangisine Yanayım
Bu Yıl Bu Dağların Karı Erimez
Sarı Tanbura
Ey Benim Divane Gönlüm
Kul Himmet
Erenler Şâhına Kimse Eremez
Ali’yi Gördüm Ali’yi
Düvaz İmam
Kazak Abdal
Eşeği Saldım Çayıra
Ormanda Büyüyen Adam Azgını
Mürsel Baba Oğlu Sultan Balım’dır

HALK ANLATILARI
OSMANLI ÇAĞLARINDA HALK ANLATI GELENEĞİ (Bülent Akın)
Oğuz Kağan Destanı
Dede Korkut Kitabı
Mukaddime
Dirse Han Oğlu Boğaç Han Destanı
Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Destanı

KAYNAKÇA